هرایرز –تفرجگاه بی نظیر

نویسنده :ابوذر اسدی

روستای هرایرز در 15کیلومتری جنوب شرقی شهر نورآباد ممسنی واقع شده است.این روستا که دارای قدمتی تاریخی است،درسال 1364 دراثر زلزله ای 5 ربشتری قابلیت سکونت را از دست داد و ساکنان آن به شهرکی که توسط بنیاد مسکن انقلاب  اسلامی در جوار روستای  خومه زار ساخته شد منتقل شدند و اکنون به استثنای عده ای از دامداران، تقریباً خالی از سکنه است. ابن روستا در سالهای پر باران یکی از زیباترین تفرجگاهای منطقه،خصوصاًدر فصل بهار است .  در این منطقه دو رودخانه پر آب فصلی و چندین چشمه دائمی جریان دارد که محیط سرسبز و دل انگیزی را در مسیر خود به وجود آورده اند.

 در سالیان نه چندان دور حتی تا یک دهه پس از وقوع زلزله مذکور ، تمامی باغات روستا پابرجا بود.باغاتی که یک کمربند سبز بر کوه ایجاد نموده بود و چشم هر بیننده ای را نوازش می داد.اما پس از نقل مکان صاحبان آنها به شهرک هرایرز ،روند تدریجی زوال و نابودی این باغات نیز آغاز شد تا اینکه در نیمه اول دهه هفتاد پس از خالی شدن تقریبی روستا از سکنه ،این روند شدت گرفت و ظرف مدت کوتاهی تمامی آنها ویران شده و به زمین کشاورزی تبدیل شدند(البته در سالهای اخیر کمتر بدین منظور از آنها استفاده می شود).باغ "تاج" تنها بجا مانده این باغات است که موجودیت آن هم مدیون محافظت مستمر مالک باغ است.

   روستای هرا یرز در منطقه ای کوهستانی واقع شده است و موقعیتی کوهپایه ای دارد. در شرق و غرب اَن دو دروازه وجود داشته، که به همراه بافت بسیار قدیمی روستا،در اثر وقوع زلزله های متعدد و عدم محفاظت ،تنها خرابه ای از  اَن باقی مانده است.این روستا دارای یک قبرستان بسیار قدیمی است که در آن سنگ قبرهایی مربوط به قرن اول و دوم هجری دیده می شود.درکنار این قبور قدیمی ،حرم مطهر امامزاده علی علیه السلام نیز واقع شده است که همه ساله در روز عاشورا پذیرای عزاداران است.

   چشمه ی سراب باغ که از جمله چشمه های دائمی این منطقه است،حتی در فصل تابستان نیز به لحاظ محیط خنک و سرسبز اَن و برکه ای که در سرچشمه اَن ساخته شده است،تفرجگاه بسیار مناسبی برای گذران اوقات گرم سال است.مشابه همین چشمه و محیط اَن به فاصله ی هزار متری در منطقه ای به نام هرایرز بالایی قرار دارد،که قسمتی از اَب روستا نیز از اَن تأمین می شود.     

یکی دیگر از  ویژگیهای منطقه هرایرز،تنوع گونه های گیاهی است.این منطقه همانند بسیاری از مناطق دیگر زاگرس،دارای کوههای پوشیده از درخت بلوط است .درختان بلوط این منطقه برخلاف  مناطق سردسیر رشته کوه زاگرس –که عموماً دارای جثه ریزی هستند-به مراتب از تنه و ساقه بزرگتری برخوردار هستند.